Anne-Babaların KURALLARINI “ÜF!”LEMEK
Bir veli anlatıyor...
Okullar açıldığı zaman aile bireyleri olarak bir akşam çocuklarla bir araya gelip bu yılki okul harçlıkları konusunda bir toplantı yaptık. Toplantı sonucunda aile bütçesi de düşünülerek ilkokula giden ogluma şu kadar, ortaokula giden kızıma şu kadar, liseye giden ogluma da şu kadar diye bir karar aldık. Yine 2. dönem için durama göre 15 tatilde tekrar değerlendiririz dedik.
***
Anne istişare soncunda alınan karardan dolayı eşine teşekkür eder. İstişare ile aldığımız kararların çocuklar adına hem benimsenip uygulamasına hem rol model olmamıza, ailede aidiyet duygusunu gelişmesine (yani ben de ailem için önemliyim) hem de aile ekonomisi hakkında çocuklar bilgilendirilerek harçlıklarıyla idare etmeleri konusunda sorumluluk bilincinin geliştirmelerine katkı sağlamış oldugumuzu düşünüyorum" der.
***
Eşim maaşını alınca kimseye bir şey demeden ilkokul, ortaokul ve liseye giden çocuklara aynı harçlığı verdiğini görünce eşime; ne oldu da herkese aynı parayı veriyorsun. Biz ne karar almıştık dedim. Eşim de ben böyle uygun gördüm der. Ben de sitemli bir şekilde: Derdim para değil ister bir ver ister bin ver, derdim ailece aldığımız kararın uygulanmamasıdır. Yani ailecek aldığımız kararın istişare etmeden değiştirmendir. Başka bir ifade ile senin kararlı ve tutarlı olmamandır." der.
***
Not: Babanın tutumu hakkında çok şey söyleyebiliriz... Ama bizim konumuz babanın tutumundan çok çocuklar üzerindeki etkileridir. Sadece şunu söyleyebiliriz ilkokul ve liseye giden çocuğa aynı harçlığı verdiğimiz takdirde atalarımızın deyimiyle AZ VERME HIRSIZ ÇOK VERME ARSIZ OLUR" sözünün yeterli olduğunu düşünüyoruz...
***
Peki Nedir Bu Kararlı ve Tutarlı Olmak?
Tutarlılık; kişinin söyledikleriyle yaptıklarının birbirleriyle uyumlu olması halidir. Çocuk eğitiminde tutarlılık; çocukların sergilemiş oldukları aynı davranışlara anne babaları tarafından aynı geribildirimlerin verilmesidir. Başka bir ifadeyle söylem ve davranışların yer ve zamana göre değişmemesi ve süreklilik arz etmesidir.
***
Kararlılık ise; tutarlı olma adına kararları uygulamada ve devam ettirmede süreklilik arz etmesidir. Çocuk eğitiminde kararlı olmak demek; "evet ve hayırların" zorunlu olmadıkça değişmemesidir. Başka bir ifadeyle çocuğa geribildirimler bugün farklı yarın farklı verilmemesidir.
***
Anne Babaların Kurallarını "Üf!"lemek
Annelerin istekleri ve evde koydukları kurallar babalar tarafından çiğnenmeyip desteklendiği zaman çocukların zihnine "Sözü dinlenilmesi gereken anne" modelini işlenmiş olacaktır. Aksi olduğu zaman çocuklar, kendi başına buyruk söz dinlemeyen çocuklar olacaklardır. Tabi ki bu sadece anneler için geçerli değildir. Babalar içinde geçerlidir. Babanın koyduğu kuralları da anneler desteklemeyip kaldırmaya çalışırsa aile ilişkilerini olumsuz etkileyecektir. Başka bir ifadeyle aile içindeki kurallar "Üf!!!" olacaktır.
***
Kurallara "Üf!!!" demeyen bir çocuk yetiştirilmek isteniyorsa anne babalarda birbirlerinin kurallarına "Üf!!!" dememeleri gerekir. Aksi takdirde bu kurallar yıkılırsa bunun altından ne anneler ne de babalar kalkabilir.
***
Konuyu biraz açacak olursak; annenin izin verdiğine baba izin vermiyorsa ya da babanın koyduğu kuralı anne kaldırıyorsa çocuk eğitiminde bir tutarsızlık vardır. Yine anne babanın yasakladığı bir şeyi büyükanne ya da dede tarafından "O daha çocuk, bırak yapsın!" deniliyorsa yine bir tutarsızlık vardır demektir. Bu gibi tutarsızlıklar çocuklarda kafa karışıklığına neden olmakta neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenememelerine neden olmaktadır.
***
Yine anne babaların normal zamanlar ile duygu yoğunluğu yaşadığı zamanlarda verdikleri farklı tepkilerde çocukları olumsuz etkilemektedir. Anne babalar; normal zamanlarda çocukların yaramazlıklarına1 gülüp geçerlerken; canları sıkkınken "bayramlık ağızlarını açıyorlarsa" bir tutarsızlık vardır. Bunun yanında çocukların olumlu davranışlarına karşı abartılı sevgi ifadesi kullanılıp ardından da çocukların en küçük olumsuz hareketlerinde nefret ifadeleri kullanılıyorsa anne babanın duygularında da bir tutarsızlık vardır demektir.
***
Kişilerin ruh halleri olaylara farklı tepki vermelerine neden olsa da çocuklar, anne babalarının yaşadıkları duygu yoğunluklarını düşünemedikleri için her zaman doğal olmaya çalışırlar. Anne babalarının değişen tepkileri çocukların da tutarsız hareket etmelerine neden olacaktır.
Haftaya; Çocuklara Kuralları "Üf!'lemeyi" Nasıl Öğretiyoruz?
Daha Fazla Bilgi İçin: M. Emin Karabacak-Mustafa Karabacak, Sinirli Anne Babaların AKILLI TELEFONLA İMTİHANI, Ensar Neşriyat, 2. Baskı, İstanbul.
